Szybownictwo to przygoda na lata.

Latanie szybowcami to pasja, która lata temu zawładnęła mną bez reszty. Swój początek miała jeszcze w technikum, kiedy jako młody chłopak marzyłem o tym, aby zostać pilotem, oderwać się od ziemi i za każdym razem przeżywać inną, fascynującą przygodę.  

Jako nastolatek postanowiłem wziąć udział w kursie szybowcowym organizowanym przez Komendę Chorągwi w Tarnowie, przystąpiłem do jesiennych zajęć teoretycznych i zakwalifikowałem się na letni obóz. Moim założeniem było spędzenie pierwszego miesiąca wakacji na obozie, a później, tak jak w poprzednim roku, chciałem wyjechać na Mazury. Jednak los chciał inaczej i lotnictwo pochłonęło mnie całkowicie. Tak właśnie zaczęła się moja historia i wielka miłość do tego sportu.

Błękitne skrzydła

Zacząłem latać szybowcami w 1977 r., a dwa lata później zdobyłem licencję szybowcową
i zakwalifikowałem się na szkolenie samolotowe. Bardzo szybko zdobyłem licencję pilota samolotowego turystycznego. Szybowcami i samolotami latałem do 1992 roku, kiedy to życie zweryfikowało moje lotnicze plany i sprowadziło mnie na ziemię aż do 2006 roku. Wtedy to wznowiłem obie licencje i znów mogłem cieszyć się podniebnymi przygodami.

W 2007 r. założyłem Aeroklub Ziemi Jarosławskiej, który z powodzeniem funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Zdobyłem uprawnienia instruktorskie, jestem komisarzem sportowym i sędzią w sporcie szybowcowym oraz egzaminatorem do licencji pilota szybowcowego, ale przede wszystkim jestem wielkim pasjonatem lotnictwa. W 2021 roku w uznaniu mojej działalności w lotnictwie otrzymałem honorowe wyróżnienie „Błękitne skrzydła”.

Charakterystyczną cechą szybowców jest brak silnika. Start szybowców odbywa się za pomocą holu za samolotem, bądź wyciągarką. Stosuje się również start będąc holowanym za samochodem, a  w górach start z lin gumowych
i grawitacyjny. Mimo małej medialności, szybownictwo jest wspaniałym sportem, który polega na pilotowaniu szybowca zarówno w krótkich, jak i wielogodzinnych lotach. Kiedyś mówiono, że jest to sport elitarny, tylko dla wybranych, może dlatego, że przystępując do badań na pilota należało mieć zdrowie na takim poziomie, jak w przypadku kosmonautów, czy pilotów wojskowych.

W szybownictwie rozgrywa się kilka różnych rodzajów zawodów na poziomie regionalnym, Mistrzostw Polski, na poziomie Mistrzostw Europy i Mistrzostw Świata. Najbardziej widowiskowymi zawodami szybowcowymi są zawody w akrobacji, ponieważ wszystko odbywa się nad lotniskiem i  z udziałem publiczności. Zawodnicy wykonują wiązanki figur akrobacji, które dzielą się na obowiązkowe i dowolne.

Innym rodzajem zawodów szybowcowych są Grand Prix – wyścigi szybowcowe. Polegają na równym starcie lotnym dla wszystkich zawodników i pokonaniu takiej samej trasy. W tym wypadku konkurencję wygrywa ten, kto jako pierwszy osiągnie metę. Całe zawody wygrywa pilot, który zbierze najwięcej punktów przydzielanych za miejsca osiągnięte w wyścigach.

Ostatnie to najpopularniejsze i najczęściej rozgrywane zawody przelotowe. Rozgrywane są w różnych klasach: klub B, klub A, standard, 15-metrowa, 18-metrowa i otwarta. W czasie takich zawodów odbywają się dwa rodzaje konkurencji: przelot prędkościowy po wyznaczonej trasie (dla wszystkich zawodników taka sama trasa) oraz przelot prędkościowy w wyznaczonych obszarach
z minimalnym czasem oblotu. W tej ostatniej konkurencji piloci pokonują podobną trasę, ale nie jednakową, ponieważ szybowiec musi znaleźć się w wyznaczonym obszarze, a nie nad wyznaczonym punktem, co powoduje różne długości trasy. 

Właśnie na takich zawodach szybowcowych miałem przyjemność poznać i wspólnie latać z wieloma znakomitymi pilotami z linii lotniczych, kapitanem Tadeuszem Wroną, który wykorzystał swoje umiejętności szybowcowe i bezpiecznie osadził boeinga z uszkodzonym podwoziem, jak
i kombatantami z II Wojny Światowej: między innymi ze znakomitym pilotem i autorem wielu książek – Tadeuszem Schiele.

Praca zespołowa

Cechą każdego pilota, czy to samolotów, czy szybowców, jest przede wszystkim opanowanie, spokój, cierpliwość, precyzja oraz umiejętność podejmowania szybkich, ale rozważnych decyzji. Szybownictwo wyzwala w ludziach pracę zespołową. Za sukcesem każdego lotu stoi cały sztab ludzi, a podstawą jest zaufanie do tych, z którymi się lata i współpracuje. 

Sprzymierzeńcem każdego pilota jest pogoda. Prawie każdego dnia wypatrujemy kłębiastych chmur na niebie – cumulusów. Dopóki są widoczne, dopóty możemy obserwować świat z całkiem innej perspektywy. Oczywiście szybowcami latamy przy różnych pogodach, np. podczas silnych wiatrów w górach (halny), gdzie osiągamy bardzo duże wysokości lotu.

W lotach szybowcowych nie ma górnej granicy wiekowej. Jedynym wyznacznikiem jest aspekt zdrowotny. Jeżeli pozytywnie przejdziemy badania lotniczo-lekarskie, to wszystko inne zależy już od nas samych i naszej determinacji.

Do zobaczenia na lotnisku!

Kim jestem?

Nazywam się Zenon Wajda, jestem Wiceprezesem w Spółce Usługi Grupa TAURON. Prywatnie od wielu lat jestem związany z lotnictwem. Nie wyobrażam sobie życia bez latania, wszystkie moje plany te dalsze i te bardzo bliskie zawsze związane były z szybownictwem. Ten sport lotniczy wymaga od pilota wielkiego zaangażowania i dużej wiedzy teoretycznej. Stawia też bardzo wysokie wymagania – a ja lubię wyzwania. Bycie wolnym jak ptak to niesamowite uczucie, którego doświadczam za każdym razem, kiedy szybuję po niebie. W tym roku, jeśli pozwoli na to czas, zamierzam uczestniczyć  w dwóch Mistrzostwach Polski.

Wysłuchała Anna Ptak

Czytaj MegaMocne historie o pracownikach TAURONA w każdą środę w Dzienniku Zachodnim, Nowej Trybunie Opolskiej, Gazecie Wrocławskiej, Gazecie Krakowskiej oraz w Tauronecie: E-prenumerata wybranych regionalnych gazet (sharepoint.com).