Znane i nieznane #5 - EW Lubachów

Elektrownia wodna Lubachów to przykład znakomitej synergii wody, człowieka, nauki i sztucznej inteligencji. Zapraszamy do lektury kolejnego tekstu z cyklu „Znane i nieznane”.

Uruchomiona w 1917 roku elektrownia wodna Lubachów posiada trzy turbozespoły o łącznej mocy zainstalowanej 1,23 MW, które pracują od ponad stu lat, wytwarzając zieloną energię dzięki sile wody zgromadzonej w potężnym sztucznym zbiorniku - Jeziorze Bystrzyckim.  

Elektrownia niczym pałac

Sam budynek elektrowni ma ciekawą architektoniczną formę. Mimo, że jest to obiekt techniczny, swym wyglądem zewnętrznym przypomina pałacyk, który wspaniale wtapia się w otaczający krajobraz. Projektując budynek, zadbano również o walory estetyczne jego wyposażenia. Wśród zachowanego oprzyrządowania znajdziemy zdobione uchwyty podtrzymujące zegary, eleganckie cyferblaty, gustowne tabliczki znamionowe czy marmurowe blaty w sterowni.

Ale elektrownia wodna w Lubachowie to nie tylko świadectwo myśli technologicznej ubiegłego stulecia, to także przyszłość współczesnej energetyki opartej na Odnawialnych Źródłach Energii (OZE) i spore wyzwanie dla branży. Skąd wziąć prąd, kiedy nie świeci słońce, nie wieje wiatr lub, jak w przypadku elektrowni wodnej w Lubachowie, poziom wody jest zbyt niski? Wówczas energia pozyskiwana jest
z tradycyjnych źródeł. Rozwiązaniem ma być jednak Wirtualna Elektrownia, która będzie zarządzać
 i w oparciu o specjalne magazyny, gromadzić energię z odnawialnych źródeł.

Elektrownia wirtualna w Lubachowie

Elektrownia wodna w Lubachowie jest pionierką tego unikatowego rozwiązania w skali kraju.
W 2019 roku została dostosowana do pracy w układzie Wirtualnej Elektrowni, który umożliwia zarządzanie w czasie rzeczywistym pracą wielu źródeł różnego rodzaju, tak, aby mogły się wzajemnie rezerwować, a w konsekwencji produkować energię w sposób optymalny. W Lubachowie powstał także magazyn energii o pojemności 0,5 MWh, a całością steruje sztuczna inteligencja.

Zapora wodna w Zagórzu Śląskim i Jezioro Bystrzyckie

Istnienie elektrowni wodnej w Lubachowie nieodzownie związane jest z zaporą wodną w Zagórzu Śląskim. Zapora została wybudowana na rzece Bystrzyca na początku XX wieku. Powstała jako jedna z wielu zapór wodnych, budowanych w tamtych czasach w Sudetach, głównie w celu ochrony przed powodziami. Sama budowla ma 44m wysokości i 230m długości korony. U podstawy kamienna zapora o 29m grubości. W wyniku budowy zapory powstał sztuczny zbiornik wodny zwany Jeziorem Bystrzyckim. Zbiornik ma powierzchnię 51 ha i potrafi pomieścić około 8 mln m³ wody.  Woda do turbin dostarczona jest ze zbiornika rurociągiem podziemnym o średnicy 180 cm. Choć zapora i zbiornik były budowane głównie w celach przeciwpowodziowych, dziś pełnią aż cztery funkcje: hydrotechniczną, przeciwpowodziową, retencyjną (jest zbiornikiem wody pitnej dla Dzierżoniowa, Bielawy i okolic) oraz rekreacyjną.